ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΥΚΝΟΣ ΜΑΣΤΟΣ ;
Ο πυκνός μαστός αποτελεί μία έννοια που αναφέρεται συχνά στον μαστολογικό έλεγχο. Είναι μαστογραφικό χαρακτηριστικό (ο μαστός φαίνεται έντονα λευκός) και δεν σχετίζεται με το μέγεθος ή την σκληρότητά του αδένα. Σε γενικές γραμμές, το 50% των γυναικών έχουν πυκνό μαστό.
Ένας πυκνός μαστός διακατέχεται στο μεγαλύτερο τμήμα του από αδενικά στοιχεία (λόβια και γαλακτοφόρους πόρους) και λιγότερο από λίπος. Στις περισσότερες γυναίκες ο μαστός γίνεται λιγότερο πυκνός με την πάροδο του χρόνου, ενώ στην συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών <35 ετών το χαρακτηριστικό αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η μαστογραφία δεν αποτελεί απεικονιστική εξέταση εκλογής κατά την αναπαραγωγική ηλικία.
Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες πυκνότητας βάσει της αναλογίας των αδενικών στοιχείων και λίπους, με την πρώτη να αφορά τον μαστό που είναι σχεδόν πλήρως λιπώδης και την τέταρτη αυτόν που καταλαμβάνεται σχεδόν ολοκληρωτικά από αδενικά στοιχεία.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ;
Οι γυναίκες με μαστογραφικά πυκνό αδένα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου στον μαστό για λόγους που μέχρι στιγμής είναι ασαφείς. Ο κίνδυνος αυξάνεται εώς και 5 φορές σε σχέση με αυτές που δεν έχουν πυκνό μαστό.
Επιπροσθέτως, το χαρακτηριστικό αυτό δυσκολεύει τους ακτινολόγους να διακρίνουν τον καρκίνο. Οι μαστοί που είναι πυκνοί, απεικονίζονται στη μαστογραφία ιδιαίτερα λευκοί με αποτέλεσμα να αποκρύπτουν μια ενδεχόμενη κακοήθεια (όπως π.χ. αποτιτανώσεις ή μάζα). Αντιθέτως σε έναν μη πυκνό μαστό, όπου αναλογικά κυριαρχεί το λίπος (στη μαστογραφία απεικονίζεται μαύρο) είναι πολύ πιο εύκολο να αναγνωρισθούν βλάβες που χρειάζονται περαιτέρω εκτίμηση.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ΑΝ ΕΧΩ ΠΥΚΝΟ ΜΑΣΤΟ ;
Συνήθως απαιτούνται συμπληρωματικές απεικονιστικές εξετάσεις όπως το υπερηχογράφημα και η μαγνητική μαστογραφία που μπορούν να βοηθήσουν στην αναγνώριση μιας κακοήθειας που δεν είναι εμφανής με τη μαστογραφία. Το μειονέκτημα αυτών των εξετάσεων και ειδικότερα της μαγνητικής είναι πως μπορεί να υπάρχουν ευρήματα που ομοιάζουν με καρκίνο αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αχρείαστες βιοψίες.
Η ψηφιακή τομοσύνθεση (ή τρισδιάστατη μαστογραφία) αποτελεί μία ακόμα εξέταση που μπορεί να απεικονίσει καλύτερα τον πυκνό μαστό και να ανιχνεύσει ευκολότερα μία κακοήθεια, με το μειονέκτημα όμως της ελαφρά υψηλότερης ακτινοβολίας και μεγαλύτερου κόστους.
Πάντως, αν η μαστογραφία κάνει λόγο για πυκνό μαστό ο ιατρός θα δώσει οδηγίες για την περαιτέρω παρακολούθηση, βάσει του ιστορικού και των απεικονιστικών ευρημάτων. Στην περίπτωση που η γυναίκα ανήκει και σε ομάδα υψηλού κινδύνου (π.χ. φορέας γονιδίων, ισχυρό οικογενειακό ιστορικό) η μαστογραφία θα συνοδεύεται από υπερηχογράφημα και μαγνητική μαστών.