Κάθε γυναίκα γνωρίζοντας τον μαστό της και προσδιορίζοντας τι είναι φυσιολογικό και τι όχι, είναι σε θέση να ανιχνεύσει αλλαγές ή ανωμαλίες που μπορεί να εμφανιστούν.
Ο καρκίνος του μαστού προσβάλλει 1 στις 8 γυναίκες και αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία. Προειδοποιητικά συμπτώματα στον καρκίνο του μαστού περιλαμβάνουν ένα νέο μόρφωμα, εσοχή ή πάχυνση του δέρματος του μαστού, μία περιοχή με έντονο ερεθισμό ή ερυθρότητα, μια νέα εισολκή ή έκκριμα της θηλής, και πιο σπάνια ο επίμονος πόνος. Αυτές οι αλλαγές είναι λόγος να αναζητηθεί έγκαιρα εκτίμηση από χειρουργό μαστού.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΩ ΤΟΝ ΜΑΣΤΟ ΜΟΥ;
Η αυτοεξέταση του μαστού είναι μια εξέταση που διενεργείται για την ανίχνευση αλλαγών ή ανωμαλιών στον μαστό. Δεδομένου πως το 40% των διαγνωσμένων καρκίνων του μαστού αναγνωρίζονται από γυναίκες που ψηλαφούν ένα μόρφωμα, η τακτική της αυτοεξέτασης του μαστού είναι πολύ σημαντική. Συστήνεται να εκτελείται μία φορά το μήνα και κάθε ύποπτο εύρημα να εκτιμάται από τον ιατρό˙ κύριος στόχος είναι η ανίχνευση της κακοήθειας σε πρώιμο στάδιο. Με τη μηνιαία αυτοεξέταση του μαστού, τον ετήσιο μαστολογικό έλεγχο και τη μαστογραφία, κάθε γυναίκα αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην πρόληψη και έγκαιρη αντιμετώπιση παθήσεων που αφορούν τον μαστό της.
ΠΩΣ ΕΚΤΕΛΕΙΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ;
Η αυτοεξέταση του μαστού μπορεί να γίνει οπουδήποτε άνετα, ανά πάσα στιγμή και δεν διαρκεί περισσότερο από 10 λεπτά˙ μπροστά από τον καθρέφτη, κατά τη διάρκεια του μπάνιου, ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Η καλύτερη περίοδος για να διενεργηθεί η εξέταση είναι μεταξύ της 7ης και 10ης-15ης ημέρας του εμμηνορρυσιακού κύκλου κατά την οποία ο μαστός είναι λιγότερο πρησμένος. Για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να επιλεγεί μια ημέρα που είναι εύκολο να θυμηθούν, π.χ. η πρώτη ή η τελευταία ημέρα του μήνα.
Μπροστά από τον καθρέφτη οι μαστοί ελέγχονται σε όρθια θέση με τα χέρια στο πλάι και, έπειτα, υψώνοντάς τα πάνω από το κεφάλι. Κατά τη διάρκεια αυτής της κίνησης αναζητούνται αλλαγές στο περίγραμμα ή στη μορφή και οποιαδήποτε διόγκωση του δέρματος ή αλλαγή στις θηλές. Στη συνέχεια, οι παλάμες τοποθετούνται στους γοφούς και πιέζονται σταθερά για να συσπάσουν τους θωρακικούς μύες προκειμένου να αποκαλυφθεί οποιαδήποτε δυσμορφία.
Κατά τη διάρκεια του μπάνιου το δέρμα του μαστού είναι πιο υγρό και μπορεί να ψηλαφηθεί πιο εύκολα. Το χέρι που αντιστοιχεί στον μαστό ο οποίος πρόκειται να εξεταστεί, τοποθετείται πίσω από το κεφάλι. Χρησιμοποιώντας τις επιφάνειες των δακτύλων, η ψηλάφηση πραγματοποιείται με κυκλικές κινήσεις από το εξωτερικό του μαστού προς την θηλή, ελέγχοντας ολόκληρο τον αδένα και την περιοχή της μασχάλης, και αναζητώντας κάποιο μόρφωμα ή αλλαγή στο δέρμα.
Ξαπλωμένη στο κρεβάτι, ο μαστός απλώνεται κατά μήκος του θωρακικού τοιχώματος και εκτίθεται καλύτερα το κατώτερο μισό του, ειδικά σε γυναίκες με ογκώδεις μαστούς. Τα χέρια τοποθετούνται με τον ίδιο τρόπο όπως στην αυτοεξέταση κατά τη διάρκεια του ντους και, χρησιμοποιώντας τις επιφάνειες των δακτύλων, η ψηλάφηση πραγματοποιείται σε κυκλικό μοτίβο από το εξωτερικό του μαστού προς την θηλή. Εφαρμόζεται από ελαφρά εώς σταθερή πίεση ώστε να αναγνωρισθεί οποιαδήποτε δυσμορφία και η θηλή συμπιέζεται ελαφρά για να παρατηρηθεί τυχόν έκκριμα.
ΤΙ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΨΗΛΑΦΗΣΗ;
Η αυτοεξέταση του μαστού βοηθά τις γυναίκες να προσδιορίσουν τι είναι φυσιολογικό για αυτές, έτσι ώστε να μπορούν να αναγνωρίσουν και να αναφέρουν τυχόν αλλαγές στον ιατρό τους. Εάν εντοπιστεί κάποιο μόρφωμα ή υπάρξει οποιαδήποτε ανησυχία για κάποιο εύρημα, θα πρέπει να προγραμματισθεί επίσκεψη σε Ιατρείο Μαστού. Αξίζει να σημειωθεί πως 8 στα 10 ψηλαφητά μορφώματα δεν αντιπροσωπεύουν κακοήθεια και εφόσον η αυτοεξέταση δεν αναδείξει κάτι ύποπτο, πρέπει να εκτελείται και τον επόμενο μήνα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονισθεί πως η τακτική αυτοεξέταση του μαστού ποτέ δεν αντικαθιστά τον ετήσιο μαστογραφικό έλεγχο που αρχίζει από την ηλικία των 40 ετών.