Το in situ πορογενές καρκίνωμα μαστού (DCIS – Ductal Carcinoma In Situ) αποτελεί μια πολύ πρώιμη μορφή καρκίνου που περιορίζεται εντός των γαλακτοφόρων πόρων και δε μεθίσταται σε >99% των περιπτώσεων. Βιολογικά διαφέρει από τον διηθητικό («κλασσικό») πορογενή καρκίνο και αν ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία έχει άριστη πρόγνωση.
Είναι διαφορετική οντότητα από τον λοβιακό in situ καρκίνο του μαστού (LCIS – Lobular Carcinoma In Situ), ο οποίος εξορμάται από τα λόβια όπου παράγεται το γάλα και δεν θεωρείται αληθής καρκίνος αλλά παράγοντας αυξημένου κινδύνου εμφάνισης της νόσου στο μέλλον.
ΓΙΑΤΙ ΕΧΕΙ ΑΥΞΗΘΕΙ Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ;
Η επίπτωση του DCIS αυξήθηκε στις ΗΠΑ από 6/100.000 γυναίκες τη δεκαετία του 1970 σε 33/100.000 γυναίκες το 2004 και έκτοτε ακολουθεί σταθερή πορεία, ενώ το 2015 το 20% των περιπτώσεων καρκίνου μαστού στις ΗΠΑ αφορούσαν DCIS. Αυτή η σημαντική αύξηση οφείλεται στην ενσωμάτωση της μαστογραφίας στον πληθυσμιακό έλεγχο έναντι του καρκίνου μαστού, ενώ ο βασικός στόχος της θεραπείας είναι η πρόληψη της εξέλιξης σε διηθητικό καρκίνο.
ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ;
Ο κίνδυνος εμφάνισης αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας και οι παράγοντες κινδύνου είναι παρόμοιοι με του διηθητικού καρκίνου (οικογενειακό ιστορικό, πυκνότητα μαστού, παχυσαρκία, πρώτος τοκετός > 30 έτη, φορείς γονιδίων BRCA1/2).
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ;
Πάνω από 90% των περιπτώσεων DCIS εντοπίζεται με τις απεικονιστικές εξετάσεις χωρίς να υπάρχουν κάποια συμπτώματα, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία αντιπροσωπεύεται από μαστογραφικό εύρημα (μικροαποτιτανώσεις στο 90% των περιπτώσεων). Οι μικροαποτιτανώσεις που θεωρούνται ύποπτες για DCIS έχουν τάση συρροής ή ομαδοποίησης και ποικίλη μορφολογία. Ο συχνότερος και προτιμότερος τρόπος διάγνωσης είναι η στερεοτακτική βιοψία με κόπτουσα βελόνα. Η μέθοδος διενεργείται υπό τοπική αναισθησία βάσει των μαστογραφικών συντεταγμένων και λαμβάνεται δείγμα ιστού για εξέταση στο μικροσκόπιο. Στις περιπτώσεις όπου η στερεοτακτική βιοψία αντενδείκνυται (π.χ. βλάβες πολύ κοντά στο δέρμα, θωρακικό τοίχωμα ή ένθεμα, παχυσαρκία, πολύ μικρό μέγεθος μαστού, αλλεργία στο τοπικό αναισθητικό), διενεργείται χειρουργική βιοψία καθοδηγούμενη από συρμάτινο οδηγό (υπό γενική αναισθησία), ώστε να αφαιρεθεί η ύποπτη περιοχή για ιστολογικό έλεγχο.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ DCIS;
Η θεραπεία του DCIS είναι η ογκεκτομή (διατήρηση του μαστού) ή μαστεκτομή⸱ στην περίπτωση της ογκεκτομής, που είναι και η συνηθέστερη, τοποθετείται συνήθως ένας συρμάτινος οδηγός για την εντόπιση της βλάβης και μετεγχειρητικά ακολουθείται πολλές φορές ακτινοβόληση του μαστού για συμπληρωματική θεραπεία. Η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού δεν χρειάζεται στις περισσότερες γυναίκες με DCIS, εκτός περιπτώσεων εκτεταμένης νόσου ή χαρακτηριστικών αυξημένου κινδύνου.
Στις περιπτώσεις όπου η νόσος είναι ορμονοεξαρτώμενη (δηλ. η βλάβη έχει θετικούς τους ορμονικούς υποδοχείς) μπορεί να χορηγηθεί επικουρική ορμονοθεραπεία για ελάττωση του κινδύνου υποτροπής ή επανεμφάνισης της νόσου στον έτερο μαστό, μετά από συζήτηση με τον ιατρό και λαμβάνοντας υπόψιν τις πιθανές παρενέργειες.