Ο καρκίνος μαστού στους άνδρες είναι μία σπάνια οντότητα, η συχνότητα της οποίας είναι 1 περίπτωση για κάθε 100 περιστατικά κακοήθειας μαστού στις γυναίκες (1% όλων των καρκίνων μαστού). Εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες (60-70 έτη) και εφόσον διαγνωσθεί έγκαιρα, αντιμετωπίζεται με επιτυχία. Ο δια βίου κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου σε κάθε άνδρα είναι 1 προς 833.
Στη συντριπτική πλειοψηφία είναι πορογενής, δηλαδή εξορμάται από τους γαλακτοφόρους πόρους και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι λοβιακός, φλεγμονώδης ή να εμφανισθεί στα πλαίσια της νόσου Paget της θηλής.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ;
Μπορεί να παρουσιαστεί ως ανώδυνο ψηλαφητό μόρφωμα στον μαστό (στο 50% των περιπτώσεων) ή ως κάποια αλλαγή στο σχήμα, χρώμα (ερυθρότητα) και αίσθηση του δέρματος του μαστού. Επίσης, μπορεί να εμφανισθεί εισολκή της θηλής (δηλ. έλξη της θηλής προς τα μέσα) ή έκκριμα το οποίο συνήθως είναι αιμορραγικό. Στο 1% των περιστατικών η νόσος είναι αμφοτερόπλευρη.
ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ;
Η μεγάλη ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στον μαστό, η έκθεση σε οιστρογόνα (π.χ. ορμονοθεραπεία για καρκίνο προστάτη), η παχυσαρκία, η ηπατοπάθεια (π.χ. κίρρωση), ιστορικό πάθησης στους όρχεις (π.χ. ορχίτιδα ή ορχεκτομή), ο φορέας μετάλλαξης του γονιδίου BRCA2,BRCA1 και το γενετικό σύνδρομο Klinefelter (οφείλεται σε χρωμοσωμική ανωμαλία που εκτός των άλλων επηρεάζει και τους όρχεις) είναι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση κακοήθειας μαστού στον άνδρα.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ;
Η διάγνωση τίθεται μέσω της κλινικής εξέτασης του μαστού, της απεικόνισης (μαστογραφία, υπερηχογράφημα, μαγνητική μαστογραφία) και της βιοψίας (δηλ. της λήψης δείγματος της ύποπτης βλάβης με μία βελόνα υπό τοπική αναισθησία). Η οριστική διάγνωση γίνεται με την εξέταση του δείγματος της αλλοίωσης στο μικροσκόπιο, όπου εκτός των άλλων ελέγχονται η επιθετικότητα του όγκου και η ύπαρξη κάποιων υποδοχέων στα κύτταρα.
Εφόσον επιβεβαιωθεί πως πρόκειται για κακοήθεια θα χρειαστεί να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν μεταστάσεις σε άλλα όργανα (αξονική τομογραφία και σπινθηρογράφημα οστών).
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ;
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει πρωτίστως την χειρουργική αφαίρεση της κακοήθειας και επικουρικά την χορήγηση θεραπειών που θα απομακρύνουν τα εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα.
Ο βασικός στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι να απομακρυνθεί το καρκινικό φορτίο μαζί με περιβάλλοντα υγιή ιστό και να ελεγχθεί αν υπάρχουν μεταστάσεις στους λεμφαδένες της μασχάλης. Η αφαίρεση της βλάβης γίνεται με μαστεκτομή (σε περιπτώσεις μικρού όγκου μπορεί να γίνει ογκεκτομή), ενώ για τον έλεγχο των λεμφαδένων γίνεται βιοψία του λεμφαδένα φρουρού (δηλ. του λεμφαδένα που βρίσκεται πιο κοντά στον όγκο), ο οποίος εντοπίζεται κατά την επέμβαση με την χρήση μπλε χρωστικής και ελάχιστα ραδιενεργού φαρμάκου. Αν η βιοψία είναι θετική για μετάσταση, χρειάζεται να αφαιρεθούν όλοι οι λεμφαδένες της μασχάλης (μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός).
Η επικουρική θεραπεία αναλόγως της περίπτωσης συνίσταται σε ακτινοβόληση της περιοχής της μαστεκτομής, ορμονοθεραπεία (δηλ. φάρμακα που εμποδίζουν την ανάπτυξη των ορμονοεξαρτώμενων όγκων), ανοσοθεραπεία (μονοκλωνικά αντισώματα) και χημειοθεραπεία ώστε να «σκοτωθούν» τα καρκινικά κύτταρα που έχουν εξαπλωθεί εκτός του μαστού.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΓΟΝΙΔΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ;
Στο 5-10% των περιπτώσεων η νόσος είναι κληρονομούμενη και γι’ αυτό τον λόγο ο άνδρας που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού πρέπει να υποβάλλεται σε γονιδιακό έλεγχο, ώστε να διαπιστωθεί αν είναι φορέας των μεταλλάξεων των γονιδίων BRCA2 (κυρίως) και BRCA1. Στην περίπτωση που είναι φορέας, το κάθε παιδί του έχει 50% πιθανότητες να έχει κληρονομήσει τη μετάλλαξη.
Εάν το φύλο του παιδιού που κληρονομήσει τη μετάλλαξη είναι αγόρι, η πιθανότητα να αναπτύξει καρκίνο στον μαστό είναι 6% εάν πρόκειται για το BRCA2 και 1% για το BRCA1. Αν το φύλο είναι γυναικείο οι πιθανότητες εμφάνισης κακοήθειας στον μαστό είναι 40% για το BRCA2 και 80% για το BRCA1. Επίσης, οι άνδρες με προδιάθεση εκδήλωσης καρκίνου στον μαστό έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του προστάτη σε μικρότερη ηλικία από ότι συνήθως.