Πώς Ελέγχεται ο Μαστός; Όλα Όσα Πρέπει να Γνωρίζετε
Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί το σημαντικότερο βήμα για την πρόληψη και επιτυχή αντιμετώπιση των παθήσεων του μαστού. Η φροντίδα του μαστού ξεκινά με την ενημέρωση και την πρόληψη – και κάθε γυναίκα μπορεί να πάρει ενεργό ρόλο.
Αυτοεξέταση Μαστού
Η αυτοεξέταση (ή αυτοψηλάφηση) είναι μια απλή, μη επεμβατική διαδικασία που κάθε γυναίκα μπορεί να κάνει μόνη της, μία φορά τον μήνα. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η γυναίκα εξοικειώνεται με τη φυσιολογική όψη και υφή του στήθους της, γεγονός που βοηθά στην έγκαιρη παρατήρηση οποιασδήποτε μεταβολής.
Σημάδια που χρήζουν ιατρικής εκτίμησης:
- Ψηλαφητό μόρφωμα στον μαστό ή τη μασχάλη
- Αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα ή σύσταση του μαστού
- Εισολκή της θηλής ή ασυνήθιστη έκκριση
- Αλλοιώσεις στο δέρμα (κοκκινίλα, πάχυνση, λακκουβίτσες)
- Επίμονος ή ασυνήθιστος πόνος
Απεικονιστικός Έλεγχος Μαστού
Ψηφιακή Μαστογραφία
Η ψηφιακή μαστογραφία είναι η βασική εξέταση πρόληψης για γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της American Cancer Society και της European Society of Breast Imaging.
Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την ανίχνευση αλλοιώσεων που δεν είναι ψηλαφητές και αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες πρώιμης διάγνωσης. Συνιστάται ετήσιος προληπτικός έλεγχος σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.
Υπερηχογράφημα Μαστού
Το υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται ευρέως σε νεότερες γυναίκες (κάτω των 40) ή σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς, καθώς προσφέρει εικόνες υψηλής ευκρίνειας χωρίς χρήση ακτινοβολίας.
Χρησιμοποιείται επίσης συμπληρωματικά με τη μαστογραφία για την αξιολόγηση ύποπτων ή ασαφών ευρημάτων.
Έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την ευαισθησία του ελέγχου όταν προστίθεται στη μαστογραφία σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο μαστού.
Μαγνητική Μαστογραφία (MRI)
Η μαγνητική τομογραφία μαστών δεν αποτελεί εξέταση ρουτίνας.
Συνιστάται σε ειδικές περιπτώσεις, όπως:
- Γυναίκες με μεταλλάξεις BRCA1/2
- Ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού
- Προηγούμενη ακτινοθεραπεία στον θώρακα
- Αντιφατικά ευρήματα μεταξύ μαστογραφίας και υπερηχογραφήματος
- Γυναίκες με ενθέματα σιλικόνης
Η MRI έχει υψηλή ευαισθησία, αλλά συνοδεύεται από αυξημένα ποσοστά ψευδώς θετικών ευρημάτων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μη αναγκαίες βιοψίες.
Βιοψία Μαστού
Η βιοψία είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να θέσει οριστική διάγνωση για μια ύποπτη αλλοίωση του μαστού.
Πραγματοποιείται με τη λήψη δείγματος ιστού, συνήθως με λεπτή ή κόπτουσα βελόνα υπό τοπική αναισθησία, χωρίς να απαιτείται χειρουργείο.
Σύμφωνα με το ACR BI-RADS Atlas, η βιοψία ενδείκνυται σε αλλοιώσεις κατηγορίας BI-RADS 4 και 5. Οι περισσότερες βιοψίες σήμερα γίνονται με καθοδήγηση υπερήχου ή μαστογραφίας (stereotactic biopsy).
Το αποτέλεσμα της βιοψίας καθορίζει και την περαιτέρω διαχείριση της βλάβης – είτε απλή παρακολούθηση, είτε θεραπευτική παρέμβαση.
Συμπερασματικά
Η πρόληψη του καρκίνου του μαστού βασίζεται στην ενημέρωση, την αυτοπαρατήρηση και την τακτική παρακολούθηση με τις κατάλληλες διαγνωστικές μεθόδους. Ο κάθε οργανισμός είναι μοναδικός, γι' αυτό και ο έλεγχος πρέπει να είναι εξατομικευμένος, με καθοδήγηση από τον ειδικό μαστολόγο ή χειρουργό μαστού.
Ελέγξτε τον μαστό σας – Χαρίστε στον εαυτό σας υγεία και ασφάλεια
Η ενημέρωση και η πρόληψη είναι το κλειδί. Στο breastaware.gr θα βρείτε επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες για κάθε στάδιο του ελέγχου του μαστού και θα μάθετε πώς να φροντίζετε τον εαυτό σας σωστά.
Βιβλιογραφία:
- Independent UK Panel on Breast Cancer Screening. Lancet. 2012;380(9855):1778–1786.
- Oeffinger KC, et al. JAMA. 2015;314(15):1599–1614.
- American College of Radiology. ACR Practice Parameters. 2023.
- Sardanelli F, et al. Eur Radiol. 2017;27(7):2737–2743.
- Berg WA, et al. JAMA. 2012;307(13):1394–1404.
- D'Orsi CJ, et al. ACR BI-RADS Atlas. 5th ed. 2013.
- Kuhl CK, et al. Lancet. 2007;370(9586):485–492.
- Ciatto S, et al. AJR Am J Roentgenol. 2007;188(3):733–738.
- NCCN Breast Cancer Screening Guidelines. Version 2.2024.
- Saslow D, et al. CA Cancer J Clin. 2007;57(2):75–89.