Μαστεκτομή: Τι Είναι, Πότε Ενδείκνυται και Ποιες Είναι οι Σύγχρονες Επιλογές
Η μαστεκτομή είναι χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης ολόκληρου του μαστού και αποτελεί θεραπευτική ή προφυλακτική επιλογή για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις πρώιμου καρκίνου εφαρμόζεται ογκεκτομή (διατήρηση του μαστού), υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις όπου η μαστεκτομή είναι η καταλληλότερη λύση.
Τι περιλαμβάνει η διαδικασία;
Κατά τη διάρκεια της μαστεκτομής, πραγματοποιείται βιοψία του λεμφαδένα φρουρού, δηλαδή του πρώτου λεμφαδένα της μασχάλης που δέχεται λέμφο από την περιοχή του όγκου. Αν ανιχνευθούν καρκινικά κύτταρα, ακολουθεί λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης. Η παρουσία ή όχι μεταστάσεων στους λεμφαδένες βοηθά στη σταδιοποίηση του καρκίνου και επηρεάζει τη μετέπειτα θεραπευτική προσέγγιση (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ορμονοθεραπεία).
Πότε είναι απαραίτητη η μαστεκτομή;
Η μαστεκτομή εφαρμόζεται όταν δεν είναι εφικτή ή ενδεδειγμένη η διατήρηση του μαστού, όπως στις εξής περιπτώσεις:
- Πολλαπλές εστίες καρκίνου σε διαφορετικά σημεία του μαστού
- Μεγάλος όγκος σε σχέση με το μέγεθος του μαστού
- Εκτεταμένη ή φλεγμονώδης μορφή καρκίνου
- Αδυναμία επίτευξης καθαρών χειρουργικών ορίων μετά από ογκεκτομή
- Εγκυμοσύνη, όπου η ακτινοθεραπεία (που απαιτείται μετά την ογκεκτομή) είναι αντένδειξη
- Προηγούμενη ακτινοθεραπεία της ίδιας περιοχής
- Προφυλακτική μαστεκτομή σε γυναίκες με γονιδιακές μεταλλάξεις BRCA1 ή BRCA2
- Παράλληλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως σκληρόδερμα ή συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, που δυσχεραίνουν την ανεκτικότητα της ακτινοθεραπείας
Ποια είναι τα είδη της μαστεκτομής;
Οι σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές επιτρέπουν τη διατήρηση του δέρματος ή/και της θηλής, με στόχο την άμεση ή σταδιακή αποκατάσταση του μαστού και ένα φυσικό αισθητικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν τέσσερα βασικά είδη:
- Απλή μαστεκτομή
Αφαιρείται όλος ο μαζικός αδένας μαζί με το υπερκείμενο δέρμα και τη θηλή.
- Ριζική τροποποιημένη μαστεκτομή
Περιλαμβάνει την αφαίρεση του μαστού και λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχάλης.
- Μαστεκτομή με διατήρηση δέρματος
Αφαιρείται ο αδένας και η θηλή-θηλαία άλως, αλλά διατηρείται μεγάλο μέρος του δέρματος. Αυτό διευκολύνει την αποκατάσταση με ένθεμα σιλικόνης ή αυτόλογο ιστό (ιστό από το σώμα της ίδιας της γυναίκας).
- Μαστεκτομή με διατήρηση δέρματος και θηλής
Ο πιο σύγχρονος τύπος. Αφαιρείται μόνο ο αδένας, ενώ διατηρούνται τόσο το δέρμα όσο και η θηλή-θηλαία άλως. Συνδυάζεται με άμεση αποκατάσταση με ένθεμα και προτιμάται:
- Σε φορείς BRCA1/2 μεταλλάξεων για προφυλακτικούς λόγους
- Σε κακοήθειες απομακρυσμένες από τη θηλή
- Σε γυναίκες με μικρού έως μεσαίου μεγέθους μαστούς, όπου επιτυγχάνεται βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα
Η μαστεκτομή σήμερα: περισσότερο από μια επέμβαση
Η μαστεκτομή δεν είναι πλέον μόνο μια ριζική επέμβαση· είναι μέρος μιας ολιστικής προσέγγισης για τη θεραπεία ή την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, που ενσωματώνει τη χειρουργική τεχνολογία, την αισθητική αποκατάσταση και την προσωποποιημένη φροντίδα.
Πηγές
- National Comprehensive Cancer Network (NCCN).
- European Society for Medical Oncology (ESMO). ESMO Clinical Practice Guidelines: Early and Locally Advanced Breast Cancer, 2023. Annals of Oncology, 34(10), 2023
- Society of Surgical Oncology (SSO). SSO-ASTRO-ASCO Consensus Guideline on Margins for Breast-Conserving Surgery with Whole-Breast Irradiation in Stage I-II Invasive Breast Cancer (2023 Update). Journal of Clinical Oncology, 41(6), 2023..
- American Society of Breast Surgeons (ASBrS). Position Statement on Prophylactic Mastectomy (2023).
- De La Cruz L, et al. Breast Reconstruction After Mastectomy: A Review of Techniques and Outcomes. Plastic and Reconstructive Surgery, 151(3):531e–544e, 2023.